Zdjęcia o wysokim zakresie dynamiki (ang. High Dynamic Range image), czyli obrazy o zakresie jasności porównywalnej do możliwości oka ludzkiego stały się standardem w profesjonalnej fotografii architektury wnętrz. Pojęcie HDR jest często nadużywane i wykorzystywane do określania technik mapowania tonalnego obrazów o niskim zakresie dynamiki. Nawet aparaty fotograficzne wbudowane w smartfony szczycą się funkcjami określanymi mianem HDR. Funkcje te, to po prostu programowa obróbka polegająca na rozjaśnieniu cieni i zwiększeniu nasycenia barw. Efekty działania tych algorytmów mają jednak niewiele wspólnego z techniką opisaną w tym poście.

Potrzeba stosowania procesu HDR wynika z ograniczeń technicznych większości elektronicznych przetworników obrazu stosowanych w aparatach cyfrowych. Również urządzenia generujące obraz, takie jak monitory LCD, nie są w stanie wyświetlić surowych obrazów HDR bez uprzedniego poddania ich mapowaniu tonalnemu.

Obraz HDR przygotowuje się w oparciu o serię zdjęć wykonanych z bracketingiem ekspozycji czyli naświetlanych z różnymi czasami. W ten sposób uzyskuje się zestaw zdjęć, na których każdy obszar kadru będzie prawidłowo naświetlony i wszystkie detale obrazu zostaną zarejestrowane. Typowym przykładem sytuacji zdjęciowej wymagającej wsparcia techniką HDR jest fotografowanie pomieszczenia z oknem w kadrze. Utrwalenie takiej sceny wymaga kompromisu polegającego na mocnym prześwietleniu okien lub niedoświetleniu większości planu co daje efekt ciemnego, ponurego pomieszczenia i utraty detali w cieniach. W obu przypadkach zdjęcie będzie nieprawidłowo wykonane. Skorzystanie z techniki HDR pozwala na uniknięcie tego kompromisu i uzyskanie zdjęcia prawidłowo naświetlonego w całym kadrze.

Profesjonalnie przygotowany materiał zdjęciowy powinien zostać wykonany ze statywu co ułatwi obróbkę komputerową. Użycie statywu umożliwi ponadto obniżenie czułości ISO i wykorzystanie długich czasów ekspozycji. Jest to niezbędne gdy obszary mocno zacienione mają być prawidłowo naświetlone i jednocześnie pozostać wolne od cyfrowego ziarna (szumu). Fotografowana scena powinna być statyczna. Wszystkie będące w ruchu obiekty na planie zdjęciowym prowadzą do powstania tzw. efektu "ghostingu".

Zebrane w ten sposób zdjęcia przetwarzane są w programach służących do generowania i obróbki obrazów HDR. Aplikacje HDR odpowiadają za wstępne przygotowanie zdjęć składowych tj. m. in. wyrównywanie kadrów i usuwanie szumu. Obrazy o wysokim zakresie dynamiki tonalnej nie mogą zostać wyświetlone na ekranie komputera, dlatego nieodzowne jest poddanie ich mapowaniu tonalnemu. Aplikacje HDR oferują funkcje automatyzujące mapowanie tonalne. Pracę ułatwiają także zestawy predefiniowanych ustawień dopasowanych do charakterystyki zdjęcia. Mapowanie tonalne w uproszczeniu polega na selektywnym scaleniu różnie naświetlonych zdjęć składowych tak aby uniknąć prześwietleń i obszarów niedoświetlonych w całym kadrze. Zautomatyzowane jest także usuwanie efektu "ghostingu". W fotografii amatorskiej domyślne ustawienia i automatyzacja procesów daje akceptowalne rezultaty ale często prowadzi też do powstania nienaturalnie wyglądających zdjęć o słabym kontraście i przesyconej kolorystyce. Profesjonalnie przygotowane zdjęcie HDR wymaga zastosowania spersonalizowanych, indywidualnych dla każdego obrazu ustawień mapowania tonalnego i dalszej obróbki zdjęć w edytorze graficznym. Często konieczna jest praca na wyselekcjonowanym obszarze obrazu, manualne mapowanie tonalne, korekcje lokalne i ręczne usuwanie efektów "ghostingu". Redukcja szumów obrazu i wad optycznych wykonywana jest jako osobny etap w odrębnych, wyspecjalizowanych programach graficznych. Wszystko to by osiągnąć spójny, naturalnie wyglądający obraz pozbawiony wad i artefaktów widocznych przy 100% powiększeniu. Manualne mapowanie tonalne daje ponadto możliwość kreowania obrazu zgodnego z wizją artystyczną twórcy.

Obszarem zastosowania, w którym bardzo często sięgam po wyżej opisaną technikę jest fotografia nieruchomości. Technika ta jest wręcz niezbędna gdy przy świetle zastanym fotografuję pomieszczenia z oknami w kadrze. Dzięki temu nie muszę sięgać po lampy studyjne lub duże blendy odbijające światło. Fotografowane w ten sposób wnętrza wyglądają naturalnie, wszystkie detale w światłach i cieniach są doskonale widoczne, a zarejestrowany zakres jasności potrafi przekroczyć możliwości oka ludzkiego.

Zdjęcia architektury wykonuje się z różnych wysokości w zależności od obiektu i efektu jaki chcemy osiągnąć oraz dostępnych punktów obserwacji.

Często obiekt architektoniczny prezentuje się korzystniej z większej wysokości niż ze standardowego poziomu oczu obserwatora. Szczególnie fotografowanie wyższych budynków i budowli wiąże się z trudnością zmieszczenia całego obiektu w kadrze a unoszenie obiektywu ku górze doprowadza do zniekształceń perspektywy. Nawet gdy użyje się specjalnej optyki z korekcją perspektywy lub kamery wielkoformatowej, nie raz okazuje się, że zdjęcie wykonane np. z drugiego piętra sąsiadującego budynku jest dużo ciekawsze niż ze standardowego statywu. Fotografia nieruchomości z wysokości kilku metrów wzbudza zainteresowanie choćby dlatego, że jest to poziom niedostępny dla zwykłego przechodnia. Nie zawsze możliwe jest znalezienie miejsca lub uzyskanie do niego dostępu, by wykonać taką fotografię. W takiej sytuacji ciekawym rozwiązaniem jest użycie bardzo wysokiego statywu umożliwiającego umieszczenie aparatu na wysokości nawet ponad 7 metrów. Jest to przy tym świetna alternatywa dla zdjęć z drona, zwłaszcza gdy nie potrzebujemy wysokości lotniczych. Także koszt fotografii z profesjonalnego drona zdolnego unieść pełno-klatkową lustrzankę wraz z ciężkim obiektywem szerokokątnym jest nieporównywalnie wyższy niż koszt zdjęć wykonanych ze statywu "gigant". Ponadto fotografowanie ze statywu "gigant" zapewnia precyzyjne kadrowanie a także możliwość użycia dłuższych czasów naświetlania. Wysoki statyw "gigant" jest wręcz niezastąpiony gdy istnieje potrzeba wykonania zdjęć budynku, w którego otoczeniu znajduje się sporo drzew. Ujęcie zabytkowego pałacu wyłaniającego się spośród roślinności z wysokości koron drzew byłoby niezwykle trudne do wykonania z drona mogącego zahaczyć o gałęzie. Statyw sprawdza się w takiej sytuacji wyśmienicie. Statyw "gigant" znajduje także zastosowanie w fotografii wysokich pomieszczeń. Zarówno zdjęcia wnętrz gotyckich kościołów jak i nowoczesnych hal targowych lub magazynów wysokiego składowania wykonane z wysokości 6 metrów wzbogacają przekaz obrazu i wynoszą fotografię architektury na zupełnie nowy poziom.

Zdecydowanie watro spojrzeć na architekturę z większej niż zazwyczaj wysokości. Zdjęcia z wysokości wyróżniają się na tle kadrów wykonanych o kilka metrów niżej i przykuwają oko większej liczby oglądających.

Moje zdjęcia ze statywu gigant → galeria zdjęć